ಆಪ್ತ ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ವಿಚಾರಗಳು ಎಲ್ಲಿಂದ ಬಂದವು?

ಆಪ್ತ ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ವಿಚಾರಗಳು ಎಲ್ಲಿಂದ ಬಂದವು?

ಆಲೋಚನೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಎಲ್ಲಿಂದ ಬಂದವೆಂಬುದು ಆಶ್ಚರ್ಯವಾದರೂ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ ನಂಬಿಕೆಗಳೆಂಬುದು ಅಷ್ಟೇ ಮುಖ್ಯಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ. ಆ ಆಲೋಚನೆಗಳೆಲ್ಲಾ ಮಾನಸಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಐದು ಮುಖ್ಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕಾರಗೊಂಡಿದೆ. ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ನಿಷ್ಠೆಯ  ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಈ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮುಖ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನೀವು ನಿಮ್ಮದೇ ಆದ  ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಹೊಂದಿರಬಹುದು.  ಅದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ.  ಈ ವಿಧಾನಗಳಿಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ಚಿಕಿತ್ಸಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಅವಿಭಾಜ್ಯವಾಗಿವೆ. ಈ ಅಡಿಪಾಯಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮೂಲಕ ನೀವು ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತೀರಿ, ಮತ್ತು ಈ ಯಾವ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನೀವು ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತವೆಂದು ನೀವೇ ಗುರುತಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.  

ಸಂದರ್ಭೋಚಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಈ ಐದು ವಿಧಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಚಿತರಾಗಲು ಈ ನೈಜ ಲೇಖನ (ಫ್ಯಾಕ್ಟ್‌ಶೀಟ್) ನಿಮಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ವಿಧಾನವನ್ನು ಓದುವಾಗ, ಗಮನಿಸಿ ನಿಮಗೆ ಯಾವುದು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತೀರಿ, ಮತ್ತು ಯಾವ ವಿಧಾನ ದ ಮೇಲೆ (ಅಥವಾ ಯಾವ ವಿಧಾನಗಳ ಸಂಯೋಜನೆ) ನೀವು ಹೆಚ್ಚು ವಿಶ್ವಾಸ ಹೊಂದಿದ್ದೀರಿ ಮತ್ತು ನಿಮಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಆರಾಮದಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಿಧಾನದ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆ ಹೇಗೆ ಅನಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಬರೆದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ದೌರ್ಬಲ್ಯಗಳು ಎಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ನೀವು ಭಾವಿಸುತ್ತೀರಿ ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತುಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಿ. ನೀವು ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ , ಏಕೆಂದು ನಿಮ್ಮನ್ನು ನೀವೇ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಗುರುತು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಿ.

1.     ಸೈಕೋ ಡೈನಾಮಿಕ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Psycho-dynamic Approach):

ಫ್ರಾಯ್ಡಿಯನ್ ಸಿದ್ಧಾಂತದಲ್ಲಿ ಮೂಲ ಬೇರುಗಳು ದೃಡವಾಗಿ ನೆಲೆಯೂರಿವೆ, ಸೈಕೋಡೈನಾಮಿಕ್ ವಿಧಾನವು ಪ್ರಜ್ಞಾಹೀನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿನ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊರತರುವ ಮೂಲಕ  ಸಮಸ್ಯಾತ್ಮಕ ನಡವಳಿಕೆಗಳು, ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಭಾವನೆಗಳು ಬದಲಾಗಲು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಧಾನಕ್ಕಾಗಿ ಫ್ರಾಯ್ಡ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ತಂತ್ರಗಳು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮುಕ್ತ ಸಹವಾಸ (ಸೆನ್ಸಾರ್ ಮಾಡದೆ ಮಾತನಾಡುವುದು), ಕನಸಿನ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ವರ್ಗಾವಣೆ (ಇತರ ಜನರ ಕಡೆಗೆ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಮರುನಿರ್ದೇಶಿಸುವುದು) ಇಂದಿಗೂ ಮಾನಸಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ, ನಿಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರ  ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡಲು, ಸಮಯ ಕಳೆಯಲು ಇದು ನಿಮಗೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ,ಈ ಮನದಾಳದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು  ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ತರುವ ಸಲುವಾಗಿ ಹಿಂದಿನ ಸಂಬಂಧಗಳು ಅಥವಾ ಬಾಲ್ಯದ ಆಘಾತಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ತಿದ್ದುವುದನ್ನು  ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಅವಶ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ . ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ ಈ ವಿಧಾನವು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯವನ್ನು ಬೇಡುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪರಿಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಸಿದ್ಧಾಂತ ಹಾಗೂ ತಿದ್ದಿ ತೀಡಿಕೊಂಡ, ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡ ನಡುವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಬೇಕು ಹಾಗೂ ಅವುಗಳನ್ನು ಕಲಿತಿರುವಂತೆಯೇ ಮರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿರುತ್ತದೆ.

2.     ಮಾನವಿಕ ವಿಧಾನ (Humanistic approach):

ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರು ಆಪ್ತ ಸಮಾಲೋಚನೆ ಪಡೆಯುವಾಗ ತಾವು ದೃಢವಾಗಿ ಉತ್ತಮವಾದುದನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತೇವೆಂದು  ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ, ಮಾನವೀಯ ಸಲಹೆಗಾರರು ಜನರು ಉತ್ತಮರಾಗಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆಯೇ ಹೊರತು ಉತ್ತಮ  ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ  ಹೊಂದುವಂತೆ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಗ್ರಾಹಕರು ತಮ್ಮನ್ನು ವಸ್ತುನಿಷ್ಠವಾಗಿ ನೋಡುವಂತೆ ಕೇಳುವ ಇತರ ಸಮಾಲೋಚನೆ ವಿಧಾನಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಮಾನವೀಯ ವಿಧಾನವು ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ತಮ್ಮನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಿನಿಷ್ಠವಾಗಿ ನೋಡುವಂತೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಅನುಭವಿಸುವ ಅನುಭವವನ್ನು ಆನಂದಿಸಲು  ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತಮ್ಮ ಸಾಧನೆಗೆ ತಾನೇ ಕಾರಣ ಎಂದು ಮಾನವತಾವಾದಿಗಳು ನಂಬುತ್ತಾರೆ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು, ಅವರ ‘ಜ್ಞಾನೋದಯ’, ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ತಲುಪಲು ಗ್ರಾಹಕನ ತರ್ಕಬದ್ಧ ಆಯ್ಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾಗಿ ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ಒದಗಿಬರುವ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬೇಕಾದ ತಯಾರಿಯ ಅವಶ್ಯಕತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ.. ಕಾರ್ಲ್ ರೋಜರ್ಸ್ ಈ  ಗ್ರಾಹಕ -ಕೇಂದ್ರಿತ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಾಗ ಅವರು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ  ಬೇಷರತ್ತ್ ಗೌರವ  ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಪಾತರಹಿತ  ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕೆಂದರು. ಕಾರ್ಲ್ ರೋಜರ್ಸ್ ಎಲ್ಲಾ ಸಲಹೆಗಾರರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತಾ  ಗ್ರಾಹಕರೊಡನೆ ಸಮಾಲೋಚಿಸುವಾಗ ಮುಕ್ತರಾಗಿರಬೇಕೆಂದು, ಗ್ರಾಹಕರ ಮಾತುಗಳಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಗಮನಹರಿಸುವುದು ಹಾಗೂ  ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹವಿಲ್ಲದೆ ಅವರ ಮಾತುಗಳನ್ನು ನಂಬಬೇಕೆಂದು ಸಲಹೆಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಮಾದರಿಯ ಬಹುಮುಖ್ಯ ತತ್ವವೇನೆಂದರೆ " ಭೇಷರತ್ತಾದ ಧನಾತ್ಮಕ ಗೌರವ-Unconditional Positive Regards (UPR)", ಅದು ಗ್ರಾಹಕರಲ್ಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಇತರರನ್ನು ಯಾವುದೇ ಷರತ್ತಿಲ್ಲದೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಎಂದರ್ಥ. ಕಾರ್ಲ್ ರೋಜರ್ಸ್ ಇದನ್ನು " ಭೇಷರತ್ತಾದ ಧನಾತ್ಮಕ ಗೌರವ-Unconditional Positive Regards (UPR) " ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ. “ಭೇಷರತ್ತಾದ ಧನಾತ್ಮಕ ಗೌರವ-Unconditional Positive Regard (UPR)" ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಬೇಕಾದರೆ, ಮೊದಲು ಸಲಹೆಗಾರರು ಜನರು ಹೇಗೆಲ್ಲಾ ಇತರರನ್ನು ತಾರತಮ್ಯಭಾವದಿಂದ ನೋಡುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ವಿವಿಧ ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ತಾರತಮ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಸಲಹೆಗಾರರು ಅಂತಹ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತರಾಗಿರಬೇಕೆಂದು ಕಾರ್ಲ್ ರೋಜರ್ಸ್ ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ನೀವು ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿರುವಾಗ ಬೇರೊಬ್ಬರ  ಬಗ್ಗೆ ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಆಪ್ತಸಮಾಲೋಚನೆ ಮಾಡುವಾಗ ನಿಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ದೂರವಿಡಬೇಕು.  ಸಲಹೆಗಾರರ ​​ಕೆಲಸವೆಂದರೆ ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದು, ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದು. ಮಾನವತಾವಾದಿ ವಿಧಾನದಡಿಯಲ್ಲಿ, ಸಲಹೆಗಾರರು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರ ಆಂತರಿಕ ಅನುಭವಗಳ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಅನುಭವಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅಧಿಕಾರ ಚಲಾಯಿಸುವುದನ್ನು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಬದಲಿಗೆ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಅಂತಃ ಶಕ್ತಿಯ (psyche) ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಡುವುದೇ ಸಲಹೆಗಾರರ ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿದೆ. 

ಮಾನವತಾವಾದಿ ವಿಧಾನದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅಬ್ರಹಾಂ ಮಾಸ್ಲೊ, ಈ ವಿಧಾನದ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಮೂಲಭೂತ ಸತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು: ಅದು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪ್ರೇರಣೆ. ಮಾನವತಾವಾದಿಗಳು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಂತೆ ಮಾನವನ ಅಗತ್ಯತೆಗಳು ಮಾಸ್ಲೊ ಅವರ ತ್ರಿಕೋನದಿಂದ ವಿವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತೆ, ಜನರು ಎಲ್ಲಾ ಸಮಯದಲ್ಲೂ ವಿಭಿನ್ನ ವಿಷಯಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದು.

“ನಮಗೆ ಬೇಕಾದುದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಲ್ಲ. ಇದು ಅಪರೂಪದ ಮತ್ತು ಕಷ್ಟಕರವಾದ ಮಾನಸಿಕ ಸಾಧನೆಯಾಗಿದೆ. ” - ಅಬ್ರಹಾಂ ಎಚ್. ಮಾಸ್ಲೊ

ಅನೇಕ ಜನರಿಗೆ ತಮ್ಮ "ಬಯಕೆ" ಮತ್ತು "ಅಗತ್ಯ” ಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೇ ತಿಳಿದಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಮಾನವೀಯ ಸಮಾಲೋಚನೆ ಯ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶ ಜನರಿಗೆ ಅವರ ನಿಜವಾದ "ಬಯಕೆ" ಹಾಗೂ "ಅಗತ್ಯ" ಗಳೇನೆಂದು ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಡುವುದೇ ಆಗಿದೆ. ಅದರಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಜ್ಞಾನೋದಯದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು. ಜನರು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಇರಲಾರದ ವಸ್ತು ಅಥವಾ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ವಿಷಯಗಳ ಕಡೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅವರು ಅವರ ಕಲ್ಪನೆಯ ಅಗತ್ಯ ಹಾಗೂ ಬಯಕೆ ಗಳ ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದು ನರಳಾಡುತ್ತಾರೆ.  ಇದರಲ್ಲಿ ಹಣವೂ (ಬಂಡವಾಳ) ಬಹು ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ; ಇದು ನಮ್ಮ ನಿಜವಾದ ಆದರ್ಶಗಳಿಂದ ದೂರವಿರಿಸಿ ಹೊಳೆಯುವ, ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸಿನ ಚಿತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಭ್ರಮೆಯೆಂಬ ಲೋಕಕ್ಕೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಹತ್ತಿರವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೂ ನಮ್ಮ ಹೊಸ ಬಯಕೆಯ ಹೊಸ ಮಿಥ್ಯ ರೂಪಗಳಾದ ಕಾರು, ಇತ್ತೀಚಿನ ಫೋನ್, ಸಿದ್ಧ ವಸ್ತುಗಳ ಮತ್ತು ಖ್ಯಾತಿಯ "ಅಗತ್ಯವಿದೆ" ಎಂದು ನಂಬಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತೇವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಜ್ಞಾನೋದಯದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದರೆ ಹೆಚ್ಚು ಬಯಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತೇವೆ.

3.      ವರ್ತನೆಯ ವಿಧಾನ (Behavior Approach):

ವರ್ತನೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಎಲ್ಲಾ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಲಿತದ್ದು ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ವಿಧಾನವು ಕಲಿಕೆಯಿಂದ ನಡುವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಕಲಿತುಕೊಳ್ಳಬಹುದೆಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಕಲಿಕಾ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ ಅದರಿಂದ ನಡುವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸಬಹುದು ಎಂದು ತೋರಿಸುವುದೇ ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಾಗಿ ನಾವು ನಮ್ಮ ನಡವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಮೂಲಕ ವಿಕಸಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೇವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ನಾವು  ಮಾನಸಿಕ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೇವೆ , ಹಾಗೂ  ಅದನ್ನು ನಾವು ‘ಸಂಘಗಳು / ಒಡನಾಟ’ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತೇವೆ. ಒಡನಾಟದಿಂದ ನಾವು ಕಲಿಯುವ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕಂಡೀಷನಿಂಗ್ (Classical Conditioning) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇವಾನ್ ಪಾವ್ಲೋವ್ (Ivan Pavlov) ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು  ಆಪರೇಂಟ್ ಕಂಡೀಷನಿಂಗ್ (Operant Conditioning), ಬಿಎಫ್ ಸ್ಕಿನ್ನರ್ (B.F Skinner) ರವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಸಿದ್ಧಾಂತ (ಚಿಂತಿಸಬೇಡಿ: ಸಧ್ಯಕ್ಕೆ  ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನೀವು ವಿವರವಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ; ನಾವು ಇದನ್ನು ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರವಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ ). ಆದಾಗ್ಯೂ, ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಅಂಶವೆಂದರೆ, ಧನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಋಣಾತ್ಮಕ ಬಲವರ್ಧನೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ನೀವು ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಮುಖ ನಡವಳಿಕೆ ಮಾರ್ಪಾಡು ತಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಅಡಿಪಾಯವಾಗಿದೆ.

4.      ಅರಿವಿನ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Cognitive Approach):

ಅರಿವಿನ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಆರನ್ ಬೆಕ್ (Aron Beck) ಮತ್ತು ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ಎಲ್ಲಿಸ್ (Albert Ellis) ಅವರು ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಸಂಯೋಜನೆಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ, ಇಬ್ಬರೂ ಸಮಾಲೋಚನೆಗೆ ಒಂದು ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಿದ್ದರು, ಅದು ಕಡಿಮೆ ಮೇಲ್ನೋಟ ಮತ್ತು ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿದೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕನಸುಗಳು, ಇತಿಹಾಸ ಅಥವಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಂಬಂಧದ ಚಲನಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಬದಲು, ಅರಿವಿನ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ತಪ್ಪಾದ ತರ್ಕ ಮತ್ತು ನಂತರದ ವಿನಾಶಕಾರಿ ನಡವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಬಳಸುವ ಅಸಮರ್ಪಕ ಅರಿವಿನ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಸತ್ಯ ಅಥವಾ ಅತರ್ಕ ನಂಬಿಕೆ ಪತ್ತೆಯಾದ ನಂತರ, ಸಲಹೆಗಾರನು ನಂತರ ತನ್ನ ಗ್ರಾಹಕನನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಬೇಕು ಅದನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಹಲವಾರು ಹಂತಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗಬೇಕು: ಆ ಹಂತಗಳಾವುವುವೆಂದರೆ: ಮನದಲ್ಲಿ ವಿಭಾಗೀಕರಣಗೊಳಿಸುವುದು ಅತರ್ಕ ಅಥವಾ ಅಸತ್ಯ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು, ಅವರ ತರ್ಕಬದ್ಧ ನಂಬಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದದಿರುವುದನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವುದು, ವಿವಾದಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅದನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಹೊಸ ತರ್ಕಬದ್ಧ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದು.

ಅಸತ್ಯ ಅಥವಾ ಅತರ್ಕ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ವಿವಾದಿಸುವ ಹಂತಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ:

1. ಈ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಪುರಾವೆಗಳು ಯಾವುವು? ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆಯೇ?
2. ಈ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಪರ್ಯಾಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಯಾವುದು?
3. ಕೆಟ್ಟ / ಉತ್ತಮ / ವಾಸ್ತವಿಕ ಫಲಿತಾಂಶ ಯಾವುದು?
4. ನಿಮ್ಮ ಅಸತ್ಯ ಅಥವಾ ಅತರ್ಕ ನಂಬಿಕೆಯ ಪರಿಣಾಮ ನಿಮ್ಮ ನಡವಳಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಏನು? ಏನಾಗಬಹುದು ನೀವು ಈ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದರೆ ನಿಮ್ಮ ನಡವಳಿಕೆ?
5. ಈ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ತಪ್ಪೆಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುವ ನೀವು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು?

5.      ಸಂಯೋಜಕ ವಿಧಾನ (Integrated Approach):

ಸಲಹೆಗಾರನು ತನ್ನ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತವಾದ ವಿಧಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ವಿಭಿನ್ನ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡು ಬಳಸಿದಾಗ ಸಮಗ್ರ ವಿಧಾನವೆನಿಕೊಳ್ಳುವುದು. ಗ್ರಾಹಕರ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಒಂದು ಬಗೆಯ ಸಮರ್ಪಣೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ, ಅದು ಗ್ರಾಹಕರು ಗ್ರಹಿಸಿದ ಅಡೆತಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಭಯಗಳನ್ನು ತೊರೆಯಲು ಮತ್ತು ಮನಬಿಚ್ಚಿ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಜೀವನವನ್ನು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ನೀವು ಅವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು.