ಸೋಮವಾರ, ಜೂನ್ 15, 2020

ಆಪ್ತಸಮಾಲೋಚನೆಯ ಇತಿಹಾಸ

ಆಪ್ತಸಮಾಲೋಚನೆಯ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳನ್ನೂ ತಿರುವುಹಾಕುವ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಏನು ಇಲ್ಲ. ಮನುಷ್ಯ ಎಂದಿನಿಂದ ತನ್ನ ಭಾವನೆ, ನೋವು, ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಇತರರೊಡನೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನೋ ಅಂದಿನಿಂದಲೇ ಆರಂಭವಾಯಿತೆನ್ನಬಹುದು. ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ಪಿತಾಮಹನೆನಿಸಿದ ಕಾರ್ಲ್ ಜಂಗ್ ಇದನ್ನು ಬೇರೆಯದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದ್ದಾರೆ," ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಅಭೇದ್ಯವಾದ ರಹಸ್ಯ ಜೀವಿಗಳಾಗಿದ್ದೇವೆ, ಆದರೆ ನಾವು ನಮ್ಮ ನೋವು, ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಮನದಾಳದಲ್ಲಿ ಬಚ್ಚಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಬೇರೆಯವರಿಂದ ದೂರವಿರುತ್ತೇವೆ. ಅದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಸ್ಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಒದ್ದಾಡುವವರು ನಾವೇ ಆಗಿದ್ದೇವೆ". ಅದರರ್ಥ” ನಾವೆಷ್ಟು ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ತೆರೆದಿಡುತ್ತೇವೋ ಅಷ್ಟು ಸಂತೋಷವಾಗಿ ನಾವಿರುತ್ತೇವೆ”. ಅನೇಕ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಮಾತಿದೆ " ಬೇರೆಯವರಲ್ಲಿ ನೋವು ಹೇಳಿಕೊಂಡರೆ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು ಹಾಗೂ ಮನಸ್ಸು ಹಗುರವಾಗುವುದೆಂದು". ಇದರಿಂದ ನಮಗೆ ತಿಳಿಯುವುದೇನೆಂದರೆ ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಮನುಷ್ಯ ಸಂಗಜೀವಿ , ತೊಂದರೆ, ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಎದುರಾದಾಗ ಮನಸ್ಸು ಪರಿಹಾರ ಸಿಗದೇ ತೊಳಲಾಡುತ್ತದೆ. ಆಗ ಅಪ್ತರೆನಿಸಿಕೊಂಡವರ ಬಳಿ ನಮ್ಮ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು ವಾಡಿಕೆ. ಹಾಗೆ ಅಪ್ತರೆನಿಸಿಕೊಂಡವರ ಬಳಿ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಾಗ ಅವರಿಂದ ನಮ್ಮ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಸೂಕ್ತ ಪರಿಹಾರವೂ ಸಿಗಬಹುದು , ಇಲ್ಲವೇ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಸಾಂತ್ವನವು ಸಿಕ್ಕಿ ಎದುರಿಸುವ ಆತ್ಮಸ್ಥೈರ್ಯವೂ ಸಿಗಬಹುದು. ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜುನ ಮಾನಸಿಕ ತುಮುಲಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದಾಗ ಪರಮಾಪ್ತ ಸ್ನೇಹಿತನಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಪರಮಾತ್ಮ ಅರ್ಜುನನ ಮಾನಸಿಕ ತುಮುಲಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ಸಾಂತ್ವನವನ್ನು ನೀಡಿ ಆತ್ಮಸ್ಥೈರ್ಯ ತುಂಬಿದ್ದನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಕೇಳಿದ್ದೇವೆ. ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ಅಂತಹ ಪರಮಾಪ್ತ ಸ್ನೇಹಿತರು ಇಲ್ಲದಿರಬಹುದು ಆದರೆ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಆಲಿಸುವ ಕಿವಿಗಳು ಹಾಗೂ ನಮ್ಮ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮನಸ್ಸೊಂದರ ಅಗತ್ಯವಂತೂ ಖಂಡಿತವಾಗಿ ಬೇಕಿದೆ.

ಆಪ್ತಸಮಾಲೋಚನೆ ವೃತ್ತಿಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಶಾಸ್ತ್ರವಾಗಿ 19 ಮತ್ತು 20 ನೇ ಶತಮಾನಗಳ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿದ್ದರೂ, ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ತತ್ವಗಳು ಮಾನವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಷ್ಟೇ ಹಳೆಯವು. ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ, ಕೂಡು ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ, ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕುಳಿತು ಮಾತನಾಡುವುದು, ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹೇಳುವುದು ಮತ್ತು ಕನಸುಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿತ್ತು. ನಮ್ಮ ಸಮಾಜವು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದಂತೆ, ಪಾತ್ರಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಮತ್ತು ಜಂಗ್ ಗಮನಿಸಿದಂತೆ, ಮಾನಸಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಮೂಲವು ತಪ್ಪೊಪ್ಪಿಗೆ ಹಾಗೂ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪದಲ್ಲಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಮನೆಯ ಹಿರಿಯರು, ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ದೇವರು, ಪುರೋಹಿತರು, ಚರ್ಚುಗಳಲ್ಲಿ ಪಾದ್ರಿಯು, ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಾಧ್ಯಾಯರು ಕೇಳುಗ ಮತ್ತು ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಈಗಲೂ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ . ಸಮಾಲೋಚನೆ ಮಾನವನ ಮೂಲಭೂತ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಹತ್ತು ಹಲವಾರು ವಿಭಾಗಗಳಾದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ, ಮನಃಶಾಸ್ತ್ರ, ಬೋಧನೆ, ಕಾನೂನು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆ, ವೈಧ್ಯಕೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರ ಮುಂತಾದ ವಿಭಾಗಗಳನೊಳಗೊಂಡು ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಿಭಾಗವಾಗಿ ಸಮಾಲೋಚನೆ ವಿಕಾಸನಗೊಂಡಿದೆ. ಸಮಾಲೋಚನೆಗಾಗಿ ಬೌದ್ಧಿಕ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಅಧ್ಯಯನವು ಇದಾಗಿದೆ.

1890 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಜರ್ಮನ್ ನರವಿಜ್ಞಾನಿ ಸಿಗ್ಮಂಡ್ ಫ್ರಾಯ್ಡ್ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಎಂಬ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು, ಈ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ‘ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕನಿಗೆ’ ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಅಂತರಂಗದ ತುಮುಲಗಳನ್ನು ಹೊರಹಾಕಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು, 'ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕ' ಮನಸ್ಸಿನ ಅಂತರಂಗದ ಗುಪ್ತ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಅರ್ಥೈಸುವ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಿರುತ್ತಾನೆ, ಇದನ್ನು ಸುಪ್ತಾವಸ್ಥೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಸುಪ್ತಾವಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಅದರ ಸ್ವಭಾವವು ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ತೀವ್ರ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಬಹುದು ಎಂದು ಫ್ರಾಯ್ಡ್ ಸಿದ್ಧಾಂತದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ. ಫ್ರಾಯ್ಡ್ ಮತ್ತು ಅವರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಾದ ಆಲ್ಫ್ರೆಡ್ ಆಡ್ಲರ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಲ್ ಜಂಗ್ ಅವರ ಕೆಲಸವು ಹಲವಾರು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾಗಿ ಮಾನಸಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ಚಿಂತಕರ ಕೆಲಸವು ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ (Conscious), ಸುಪ್ತಾವಸ್ಥೆ(unconscious) ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಪಂಚದ (External World) ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ – ಸೈಕೋಡೈನಾಮಿಕ್ಸ್ (Psychodynamics). ಸುಪ್ತಾವಸ್ಥೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಕೆಲವು ಮನೋವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಾದ ಜಾನ್ ಬಿ. ವ್ಯಾಟ್ಸನ್, ಇವಾನ್ ಪಾವ್ಲೋವ್ ಮತ್ತು ಬಿ.ಎಫ್. ಸ್ಕಿನ್ನರ್ ಅವರು ವರ್ತನೆಯ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ನಮ್ಮ ನಡವಳಿಕೆಯು ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಚೋದಕಗಳಿಗೆ ನೇರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಎಂದು ನಂಬಿದ್ದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪರವಾಗಿ ಅವರು ನಿಭಾಯಿಸಲಾಗದ ಸುಪ್ತಾವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು. ಬಲಪ್ರಯೋಗ ಅಥವಾ ಬಹುಮಾನದಿಂದ ಕ್ರಿಯೆಯ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗುವುದು ಅದೇ ಶಿಕ್ಷೆಯಿಂದ ಋಣಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದರು. ಕಾರ್ಲ್ ರೋಜರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಅಬ್ರಹಾಂ ಮಾಸ್ಲೊ ಅವರ ಕೆಲಸದ ಫಲವಾಗಿ ಸಮಾಲೋಚನೆ ಒಂದು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ವಿಧಾನವಾಯಿತು. "ಸಮಾಲೋಚನೆ " ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಕಾರ್ಲ್ ರೋಜರ್ಸ್ ಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ಕೊಟ್ಟರು, ಅವರು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರದ ಕಾರಣ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು 'ಮಾನಸಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆ' ಎಂದು ಕರೆಯುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ[3]. ರೋಜರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮಾಸ್ಲೊ ಹೊಸ ವ್ಯಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರಿತ ಅಥವಾ ಮಾನವತಾವಾದಿ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಜನರು 'ಸ್ವಯಂ-ವಾಸ್ತವಿಕತೆ ಅಥವಾ ಜ್ಞಾನೋಧಯ' ಮನುಷ್ಯನ ಒಂದು ಸಹಜ ಬಯಕೆಯೆಂದು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಲ್ಲಿಯೂ ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಹಾಗು ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಅಂತರ್ಗತ ನಡುವಳಿಕೆ ಅಥವಾ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆಂದು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು [4]. ಗ್ರಾಹಕರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವ ಮನೋಭಾವ ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲಕರ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು ಸಲಹೆಗಾರರ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಎರಡನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ನಂತರ ಸಮಾಲೋಚನೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಕಾರ್ಲ್ ರೋಜರ್ಸ್ ಅವರನ್ನು 1945 ರಲ್ಲಿ ಚಿಕಾಗೊ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಮಾಲೋಚನಾ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಯಿತು. ಯು.ಎಸ್. ವೆಟರನ್ಸ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ ಪದವಿ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕಾಗಿ ಪಾವತಿಸಿದ (ಶುಲ್ಕಸಹಿತ) ಇಂಟರ್ನ್ಶಿಪ್ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಸಲಹೆಗಾರರು ಮತ್ತು ಮನಶ್ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ತರಬೇತಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ನೀಡಿತು [5]. ಮಾನಸಿಕ ಆಪ್ತಸಮಾಲೋಚನೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮೊದಲು ಯುಎಸ್ಎ ಮತ್ತು ನಂತರ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ವೃದ್ಧಿಯಾಗತೊಡಗಿದವು. ಅರಿವಿನ (Cognitive), ಗೆಸ್ಟಾಲ್ಟ್(gestalt), ವಹಿವಾಟಿನ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Transactional Analysis) ಮತ್ತು ಇತರವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ (psychoanalytical), ನಡವಳಿಕೆ (Behavioural) ಮತ್ತು ಮಾನವತಾವಾದದ (Humanistic) ಮೂರು ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಅನೇಕ ಹೊಸ ಮನೋಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಭಾಗಗಳು ವಿಕಸನಗೊಂಡವು ಮತ್ತು ಇಂದಿಗೂ ಬೆಳೆಯುತ್ತಲೇ ಇವೆ. 1950 ರ ದಶಕದಿಂದಲೂ ಸಮಾಲೋಚನೆಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ. ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಸಮಾಲೋಚನೆ ತಂತ್ರಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಜೊತೆಗೆ, ನಾವು ಮೆದುಳಿನ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಅದು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ವಿಧಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಮೆದುಳಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಆನುವಂಶಿಕ ಅಥವಾ ಆನುವಂಶಿಕ ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಇದೆ, ಆದರೂ ನಾವು ಇನ್ನೂ ಸಮಗ್ರ ತಿಳುವಳಿಕೆಯಿಂದ ಬಹಳ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದೇವೆ.

 References:
 1. Jung, Carl (1933). Modern Man in Search of a Soul. 2nd edition Routledge.
 2. Toni Bernhard J.D. (Jun 26, 2014). Surprisingly Modern Wisdom From Ancient Greeks and Romans. Retrieved from www.psychologytoday.com
 3. Woolfe, Ray, et al.(2003). Counselling Psychology in Context. Handbook of Counselling Psychology, 2nd ed., Sage Publications.
 4. Rogers, C.R. (1995). A Way of Being. Pub. Houghton Mifflin Co. 5. Gladding, S.T. (1996). Counseling: A Comprehensive Profession. Merrill.

ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳಿಲ್ಲ:

ಕಾಮೆಂಟ್‌‌ ಪೋಸ್ಟ್‌ ಮಾಡಿ